DOSAB'ın 25 Yılı

▶

Belgeler ve Tanıkların Işığında DOSAB’ın 25 Yılı

tisat politikalarının adım adım gevşetildiği, ithalatın serbestleştirilerek büyük ölçüde artırıldığı,

dış açıkların kronikleşmeye başladığı, dolayısıyla dış yardım, kredi ve yabancı sermaye yatırım-

ları ile ayakta duran bir ekonomik yapının yerleşmesi olmuştur. Liberal dış ticaret politikaları bu

dönemin bitiminde çok uzun bir süre için terk edilecektir.

Savaş sonuna 250 milyon dolarlık, yani 1946 ithalat hacminin iki mislinden daha fazla bir

döviz rezervi ile giren ve 1946 yılında da 100 milyon dolara yakın bir dış ticaret fazlası veren

Türkiye’nin, hiçbir ekonomik mantığa dayanmadığı halde yoğun bir dış yardım arama çabasına

girmesi, önce Truman Doktrini, sonra da Marshall Planı çerçevesi içinde yardım almaya başla-

ması, her hükümet döneminde süregelmiştir.

Yabancı sermayeye konulan sınırlamalardaki ilk gevşetmeler Mayıs 1947 ve Mart 1950’de

yapılmış, daha sonraki hükümetlerde aynı yönelişi 1951’de Yabancı Sermaye Yatırımlarını Teş-

vik Kanunu, 1954 başlarında ise Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu ile Petrol Kanununu kabul

ederek sürdürmüştür.

1954 yılında başlayan dış tıkanma ve göreli durgunluk konjonktürüne karşı uygulanan is-

tikrar ve uyum politikaları 1961 yılı ile son buluyor ve ekonomi yeni bir genişleme sürecine hazır

duruma getiriliyordu.

Grevler yüzünden yitirilen iş günlerinin göreli ağırlığı 1977-80 yıllarında, 1973-76 yıllarıyla

karşılaştırılırsa iki buçuk misli artmıştı.

Sanayi kesimine yapılan yatırımlarla ilgili sabit fiyatlarla (reel olarak) sınai yatırımların

hacmi, 1985 yılında, 1978/79 ortalamasının sadece % 65,9’u düzeyindeydi.”